Bildiğiniz gibi sayıları yazarken binlik ayracı olarak nokta, kesirli sayıları yazmak için ise virgül kullanıyoruz. Dünyadaki diğer bir çok dilde ise tam tersi uygulanıyor. Atatürk devrimleri yapılırken dünyaya uyum sağlanması amacıyla birçok değişiklik yapılmış ancak bu nokta atlanmış sanırım. Birçok cihazda dünya standardında olduğu gibi kesirli sayılar nokta ile gösteriliyor. Nadir olarak yerli üretim cihazlarda bu ayrım gözetiliyor. Teknolojinin Türkçesi olan cihazlarda da benzer problem var. Program yazan insanlar açısından bu problemi çözmek ayrıca külfet demek. Veri tabanları dünya standardına göre çalışırken, kullanıcılar Türkiye sistemine göre veri girişi yapıyor. Arada entegrasyonu sağlamanız lazım. Bilimsel bir makaleyi Türkçe yazarken Türkiye standardına göre, ingilizce yazarken dünya standardına göre yazmanız gerekiyor. Bu arada bir sürü dönüşümler gerekiyor. Geçen günlerde nokta-virgül dönüşümü yaparken bilimsel bir makale üzerinde bariz işlem hataları yaptığımı farkettim. Çünkü Bul-Değiştir yaparak Excel üzerinde noktaları virgüle çeviriyordum. Excel bazılarını çevirmemiş nedense. Bundan dolayı bir işlem hatası ortaya çıkmış. Çok üzücü bir durumdu.
Aslında bu konu daha önceleri de aklıma takılmıştı. Bizim neden dünyadan farklı bir standart kullandığımızı TDK’ya sordum. Şu şekilde bir cevap gelmişti:
T.C.
ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU
Türk Dil Kurumu Başkanlığı
Sayı : B.02.1.KDT.5.02.10.00-473
Konu :
Sayın Mustafa Kerim Yılmaz
İlgi: 03/03/2006 tarihli yazınız.
Türk Dil Kurumu Yazım Kılavuzu‘nda sayıların yazılışı ile ilgili şu bilgiler bulunmaktadır: “Beş ve beşten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta konur: 326.197, 49.750.812, 28.434.250.310.500 .”
“Sayılarda kesirler virgül ile ayrılır: 15,2 (15 tam, onda 2), 5,26 (5 tam, yüzde 26).”
“Para ile ilgili işlem ve senet, çek vb. ticarî belgelerde geçen sayılarda küsurat kısmı virgülle ayrılır: 650,35 (altıyüzelliYTLotuzbeşYKr), 1.250,25.“
Yazım kuralları her şeyden önce bir gelenek işidir. Yukarıda yer alan kurallar da okullarda okutulmakta olan yerleşik kurallardır. Bu kurallar üzerinde değişikliğe gitmek karışıklığa neden olabilir. Kurumumuz bu tür yerleşmiş yazım biçimlerini olabildiğince muhafaza etmeye çalışmaktadır.
Bilgilerinizi rica ederim.
Prof. Dr. Şükrü Halûk AKALIN
Türk Dil Kurumu Başkanı
10/03/2006
KAYNAK:
Yazım Kılavuzu, Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara, 2005
—————————————————
Tam olarak bu kuralın yazım klavuzuna nasıl girdiği açıklanmamış. Ancak dilimizde “virgüllü sayı” diye bir terim var.
Düzeltme:
Windows’da Denetim Masasında yer alan Bölge ve Dil Seçenekleri kısmını incelediğimde;
İngilizce, İspanyolca, Zulu, Zosa, Svhali, Setsvana, Malta, Maori, Kuzey Sotho, İtalyanca, Galce, Afrikanca ve İsviçrede kullanılan Fransızca dillerinde binlik ayracı olarak virgül, kesirli sayıları ayırmak içinse nokta kullanılıyor. İngilizcenin dünyada temel dil haline gelmesi, imalatçıları bu sisteme yönelik üretime zorlamış görünüyor. Yukarıdaki diller dışında dünyanın geri kalanında bizim kullandığımız sistem kullanılıyor. Başlıca diller Almanca, Fransızca, Sami, Sırpça ve Yunanca olarak sıralanabilir. Yani resmi olarak bizim kullandığımız sistem daha yaygın.
Yukarıda dünya standardı olarak isimlendirdiğim sistem tanımının yanlış olduğunu yukarıdaki incelemeyi yapınca anladım. Sanırım bu karışıklık hiç bir zaman düzelmeyecek.
Kesinlikle güzel bir yazı olmuş. Bu nokta virgül olayı biz yazılımcılar için büyük bela 🙂
Blogunuz çok güzel ve Türk Dil kurumunun yazısıyla desteklemeniz çok başarılı ve bütün kafamdaki sorulan kalkmasına neden oldu. Teşekkür ederim.
Nokta, virgülü incelerken başka bir blog’da 3’erli dilim ayrımında virgül kullanılmasının daha mantıklı olduğu şöyle bir örnek verilmiş ki kafama çok yattı. Sayıların bu 3’erli ayrılmasını bir cümlenin devamı gibi nokta cümle bitimi olduğu için ondalıkta yer alması gerektiği belirtilmiş.
Örneğinde; Ahmet, Mehmet, Ali, Veli sinemaya gitti. Eğer sayının 3’erli dilimlerini buna benzetirsek sanki İngilizcedeki virgül kullanımı daha doğru olabilir.
Güzel bir yazı. Ancak ben bir hususa takıldım. “Atatürk devrimleri yapılırken dünyaya uyum sağlanması amacıyla birçok değişiklik yapılmış ancak bu nokta atlanmış sanırım” diye bir cümle kullanmışsınız. Ben böyle olduğunu hiç düşünmüyorum. Ölçü birimleri Avrupa’da standart olarak kullanılan birimler temel olarak alınmıştır. Ağırlık, uzunluk, sıcaklık gibi. Bugün her yerde ABD hegemonyası olduğu için, sanki bizim kullandıklarımız yanlışmış gibi bir duyguya kapılıyor insan. Ama gerçekte öyle değil. Ölçü birimleri Avrupa’nın değerli bilim insanlarının yoğun çalışmaları ile ortaya çıkmıştır. Bilim de evrensel olduğuna göre kullanmamızda bir sorun yoktur. Basit bir örnek; sıcaklık ölçü birim celsius kullanılır. Ama ABD’de de fahrenheit kullanıyorlar. Uzunluk birimi metre ve km iken, onlar inc, feet, mil kullanıyor. Rakamların yaazılışı da böyledir. İkinci durum ise şu: Atatürk ve arkadaşları Veritabanı, dijital aygıtlar vb. gibi şeyleri bilmeleri mümkün değildi. Bu yüzden eleştirmek haksızlık olur. Ayrıca kim bilir, belki de ABD mandacılığına karşı olduğu için böyle bir tercih yapmıştır.
öyle bir şey yok. sizin derdiniz Türklükle ilgili ne varsa düşmanlık. Ben 20 yıldır programcıyım. Hiç öyle külfet yaşamadım. mesela phpde en kral noktayı number_format fonksiyonuyla 1 saniyede virgüle çevirirsin. Muhtemelen akpnin yancısı, amerikancı fikirlere sahip biri bunu savunur.
. ile ,’gun Turkluk ile ne alakasi var? Burada ismini andiginiz partinin istedigi kisi olmussunuz tam; kutuplasmis ve bolunmus. Biraz uzaklasin ortaminizdan. Bu kadar bolunmeyin. Metinde yazdigi uzere zaten bunu kullanan sadece biz degiliz, baska ulkeler de var. Bu cevrim ihtiyaci php ya da X dilinde bunu uygun hale getirmekle cozulmuyor, kullanilan arayuzler, entegrasyonlar, v.s. bir cok nokta var.
Bu mesaji VPN’den yazacak kadar neden korktunuz anladim 🙂
5. Yorum güzel.
Size bu konu ile ilgili bir anımı aktarayım. İşletmemize Güneş Enerjisinden elektrik üreten bir santral kurulmuştu. Kuran kişiler üretimin takibi için web tabanlı bir program adı verdiler. Bize verilen kullanıcı ad ve şifreleriyle bu programa girerek izleme yapabiliyorduk. Sonra bu programın detayları ve başka konular hakkında sunum yapmak üzere iş yerimize geldiler. Bu programdaki verilere baktığımda, nokta ile virgülün kullanım yerleri farlılık gösteriyordu. üçlü rakamları ayırırken nokta yerine virgül, kesirli bölümler için virgül yerine nokta kullanmışlardı. Sunumun ortasında söz isteyerek, nokta ve virgülün kullanım yerlerinin hatalı olduğunu söyledim. Ancak kısa bir sessizlikten sonra kimse bana cevap vermedi. Fakat durumu şimdi öğrendiğimde, benim bu konudaki cahilliğime iç geçirdiklerini düşünüyorum. Ancak bu farlılığı bilmeyenler bazı hesaplamalarda kesinlikle hata yaparlar.